Ksiądz Stanisław Skrzeszewski urodzony w 1902 r. w miejscowości Krępa w ziemi łowickiej. Po maturze wstąpił do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie. Święcenia prezbiteratu przyjął w 1926 r., po czym pracował jako wikariusz w kilku parafiach warszawskich. W roku 1934 został proboszczem parafii Matki Bożej Królowej Polski w podwarszawskiej miejscowości Jabłonna. Ledwo zdążył dokończyć budowę świątyni, gdy w 1942 r. wycofujące się wojska niemieckie wysadziły ją w powietrze. Odbudowę obiektu rozpoczął po wojnie ks. Józef Abramowicz. Zniszczenie kościoła było totalnym wstrząsem dla ks. Skrzeszewskiego, który zaangażował w tworzenie parafii swój talent organizacyjny, kreatywność i przede wszystkim wielkie serce. Dlatego też poprosił biskupa o zmianę parafii. W Jabłonnie nie był już w stanie więcej się pojawić.
W sierpniu 1942 r. objął urząd trzeciego z kolei proboszcza parafii Matki Bożej Zwycięskiej w Rembertowie. Była to wówczas młoda, podwarszawska parafia, którą zainicjował w 1925 r. ks. Ignacy Kłopotowski – założyciel sióstr loretanek, późniejszy błogosławiony Kościoła katolickiego). Nowemu rządcy parafii przypadł zaszczyt dokończenia budowy kościoła. Za jego urzędowania zostały wykonane następujące prace: remont dachu kaplicy, wydzielenie zakrystii, nadto zakup ławek, chrzcielnicy i szat liturgicznych. Duchowny był dobrym organizatorem i administratorem, co pozwoliło mu na gromadzenie oszczędności, za które skupował materiały budowlane. Rosnąca świątynia szybko stała się bijącym sercem parafii. Mieszkańcy Rembertowa licznie uczestniczyli w Mszach świętych i nabożeństwach. W pierwsze piątki miesiąca w kościele bywało nawet 500 osób. Przez wiernych parafii Matki Bożej Zwycięskiej kapłan został zapamiętany także jako opiekun biednych i pokrzywdzonych.
Podczas okupacji niemieckiej ks. Skrzeszewski został kapelanem Rejonu III Obwodu VII „Dęby” (Rembertów) Armii Krajowej pod dowództwem kpt. Franciszka Amałowicza. W uznaniu jego zasług w czasie wojny trzeba wspomnieć udział w ratowaniu ludności żydowskiej przez zagładą. Ukrywał Żydów z terenu Rembertowa przed wywozem do obozów zagłady, w tym do Treblinki. Zdołał ocalić niewielką grupę ukrywających się Żydów.
Po wojnie ks. Skrzeszewski kontynuował budowę i wyposażanie kościoła w Rembertowie. W 1947 r. kard. August Hlond poświęcił nowe organy, a w 1950 r. kościół był już w stanie surowym. Proboszcz otrzymywał od zdeterminowanych rembertowian materiały budowlane, które wierni sprytnie kupowali tak, żeby władze komunistyczne nie dowiedziały się o budowie kościoła. W 1952 r. kościół został wykończony.
W latach 1958–1968 ks. Skrzeszewski łączył obowiązki proboszcza z urzędem dziekana dekanatu rembertowskiego. Tymczasem postępująca choroba spowodowała, że miał coraz mniej sił, aby sprostać licznym obowiązkom, dlatego w 1970 r. złożył na ręce prymasa Stefana Wyszyńskiego rezygnację z probostwa. Zmarł rok później, 19 sierpnia 1971 r. i został pochowany na rozbudowanym za swojego probostwa cmentarzu w Rembertowie.
Dla upamiętnienia jego wkładu w rozwój tej dzielnicy ulicę, która nosiła imię Róży Luksemburg, przemianowano na ul. Księdza Stanisława Skrzeszewskiego.
Izabela Chabracka
Biogram powstał w ramach IV edycji projektu.
Więcej informacji znajdziesz:
- Archiwum Kurii Metropolitalnej Warszawskiej (AKMW): Teczka osobowa ks. Stanisława Skrzeszewskiego (1902–1926):
- Curriculum vitae ks. Stanisława Skrzeszewskiego, rkps, b. sygn.
- List kard. Stefana Wyszyńskiego do ks. Stanisława Skrzeszewskiego, 23 XII 1970, mps, b. sygn.
- Wykaz miejsc posługi ks. Stanisława Skrzeszewskiego, mps, b. sygn.
- Kronika, „Wiad. Archid. Warsz.” 16 (1926), nr 6, s. 236.
- Rocznik Archidiecezji Warszawskiej zawierający spis duchowieństwa i parafii, Warszawa 1973.
- Rozporządzenia Kurji Metropolitalnej, „Wiad. Archid. Warsz.” 17 (1927), nr 8–9, s. 244.
- Wyszyński Stefan, Pro memoria, t. 1, red. nauk. P. Skibiński, Warszawa-Gniezno 2017, str. 188.
- Zmiany w składzie osobistym duchowieństwa archidiecezji, „Wiad. Archid. Warsz.” 16 (1926), nr 6, str. 221.
Źródła internetowe:
- Getto w Rembertowie, Wikipedia, wolna encyklopedia, 2022, https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Getto_w_Rembertowie&oldid=66085087 [dostęp: 27.09.2022].
- Jan Wieczorkowski pomagał Żydom w rembertowskim getcie i w dawnym Zakładzie Amunicyjnym „Pocisk”, DignityNews.eu, 2022, https://dignitynews.eu/pl/jan-wieczorkowski-pomagal-zydom-w-rembertowskim-getcie-i-w-dawnym-zakladzie-amunicyjnym-pocisk/ [dostęp: 27.09.2022].
- Rembertów w okresie Powstania Warszawskiego, pl, http://dawnyrembertow.pl/index.php/opracowania/585-rembertow-w-okresie-powstania-warszawskiego.html [dostęp: 27.09.2022].
- Świątkiewicz Wojciech, Patroni stołecznych ulic, pl, 2002, https://m.niedziela.pl/artykul/8069/nd/Patroni-stolecznych-ulic [dostęp: 27.09.2022].
