Ojciec Wiktor Bartkowiak SAC urodził się 1 sierpnia 1911 r. w Racocie – małej wsi w województwie wielkopolskim. Był najstarszym synem Franciszka i Barbary z domu Buksch. Rozpoczął szkołę powszechną w Błociszewie, a ukończył w Żabnie niedaleko Starogardu. Dzięki uczęszczaniu na korepetycje z języka łacińskiego i matematyki do ks. Jana Doeringa Wiktor Bartkowiak został przyjęty we wrześniu 1925 r. do trzeciej klasy pallotyńskiego Collegium Marianum w Wadowicach. Nowicjat rozpoczął 21 sierpnia 1930 r. w Sucharach, otrzymując sutannę z rąk ks. Wojciecha Turowskiego. W 1933 r. ukończył gimnazjum, uzyskując świadectwo dojrzałości. Pierwszą profesję zakonną złożył 19 marca 1933 r., natomiast wieczystą – 19 marca 1936 r. Studia filozoficzne i teologiczne, niezbędne do przyjęcia święceń kapłańskich, odbył w Sucharach, Kleczy Dolnej i Ołtarzewie. Sakrament otrzymał 11 czerwca 1938 r. z rąk abp. Stanisława Galla w Warszawie, gdzie później zamieszkał przy ul. Skaryszewskiej 12, i został skierowany na studia specjalistyczne z biologii na Uniwersytecie Warszawskim.
Po wybuchu wojny był zaangażowany w działalność konspiracyjną jako wikariusz w parafii Huszcza k. Białej Podlaskiej, gdzie posługiwał w latach 1940–1942. Latem 1942 r. przeniósł się do Warszawy do domu przy ul. Długiej, a następnie przy ul. Skaryszewskiej. Kontynuował studia na tajnych kompletach UW. Do wybuchu powstania warszawskiego pełnił funkcję oficjalnego kapelana z ramienia abp. Adama Stefana Sapiehy, metropolity krakowskiego. Pracował w obozie przejściowym przy ul. Skaryszewskiej 8, tuż obok domu pallotyńskiego, gdzie zorganizował związek współpracowników duchownych i świeckich, pomagających w niesieniu pomocy duszpasterskiej oraz materialnej dla uwięzionych. Władzom Polskiego Państwa Podziemnego przekazywał informacje o Polakach wywiezionych do Niemiec. Miał też duże zasługi w ratowaniu Żydów: zaopatrywał ich w dewocjonalia oraz wodę utlenioną do rozjaśniania włosów. W czasie powstania warszawskiego ks. Wiktor Bartkowiak ps. Wiktor był kapelanem czerniakowskiego zgrupowania AK „Kryska”. Odniósł rany na górnym Czerniakowie 12 września 1944 r.
W 18. dniu powstania warszawskiego został wywieziony z miasta wraz z ludnością cywilną do obozu przejściowego dla stołecznej ludności w Pruszkowie, gdzie dobrowolnie przez prawie trzy miesiące spełniał posługi religijne i pomagał uwięzionym. Biskup Antoni Szlagowski zamianował go kapelanem obozu. W pracy duszpasterskiej wspomagali go współbracia: Jan Maćkowski i Marian Sikora. Po rozwiązaniu obozu ks. Wiktor Bartkowiak został przewieziony do Krakowa, gdzie kontynuował studia na tajnym Uniwersytecie Jagiellońskim, które uwieńczył w 1946 r. dyplomem magisterskim na podstawie rozprawy o zdolnościach odróżniania nasyceń barw przez żółwie.
Od 1947 r. uczył biologii w Collegium Marianum w Wadowicach, gdzie później pełnił także funkcję dyrektora szkoły. W latach 1961–1964 w Ząbkowicach Śląskich był mistrzem nowicjatu, czyli duchownym wprowadzającym kandydatów do życia zakonnego. W tym samym miejscu w 1971 r. objął obowiązki ojca duchownego nowicjuszy pallotyńskich. Ostatnie dwa lata życia upłynęły mu na walce z chorobą nowotworową jelit, która okazała się nieuleczalna.
Zmarł 10 maja 1975 r. w Poznaniu i został pochowany w kwaterze pallotyńskiej na cmentarzu Junikowo.
Zuzanna Kłys
BIBLIOGRAFIA
1. Powstańcze biogramy. Wiktor Bartkowiak [dostęp: 31.08.2021].
2. Tylus S., Leksykon polskich pallotynów 1915–2012, Ząbki 2013, ss. 35–37.
