Wirtualny spacer: https://earth.google.com/earth/d/1vgeXKIvcsEmHOq8LuA3SEWMTCfeSPfTa?usp=sharing Stanisław Parysz urodził się 17 grudnia 1913 r. w Haczowie, niewielkiej wsi położonej na Podkarpaciu w powiecie brzozowskim. Pochodził z wielodzietnej rodziny: miał czterech braci i siostrę Stefanię. W wieku 15 lat, po zachętach matki, zaczął uczęszczać do Kolegium Serafickiego w Rozwadowie (dziś Stalowa Wola). Po czterech latach odbył roczny nowicjat w domu zakonnym kapucynów w Sędziszowie i wraz z otrzymaniem brązowego habitu przyjął zakonne imię Medard na cześć św. Medarda, biskupa hiszpańskiego, propagatora kultu Matki Bożej. 8 września 1930 r. złożył śluby proste, a następnie uroczyste w 1934 r. w Krakowie. Ukończył studia filozoficzno-teologiczne w seminarium ojców kapucynów w Krakowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 1 maja 1939 r. z rąk biskupa Stanisława Rosponda. Cztery kolejne lata pracował jako duszpasterz w Krakowie, a następnie w Olszanicy. Jednocześnie był rektorem kaplicy w Mydlnikach i uczył religii. 16 lipca 1944 r. po raz pierwszy przyjechał do Warszawy po tym, jak został poproszony o pomoc w obsługiwaniu kościołów. Stolica wywarła na nim ogromne wrażenie. Podczas powstania warszawskiego w sierpniu 1944 r. należał do Służby Duszpasterskiej Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. Jako kapelan zapewniał wsparcie psychiczne i duchowe rannym powstańcom oraz ludności cywilnej, często udzielając ostatniego namaszczenia w szpitalu przy ul. Długiej na Starym Mieście. Sam został ranny w ramię przy próbie wyspowiadania rannego powstańca. Ojciec Medard przebywał również w kościele dominikanów oraz w schronach przy ulicach Miodowej, Długiej, Freta i Podwale. Na początku września, po zajęciu przez Niemców Starego Miasta, poszedł z ludnością cywilną do obozu przejściowego w Pruszkowie, z którego po tygodniu został wypuszczony. Wojnę skończył w stopniu kapitana, a za swoją postawę był odznaczony Krzyżem Walecznych. Po wojnie był przez trzy lata gwardianem, czyli przełożonym kapucyńskiej wspólnoty zakonnej, w Sędziszowie Małopolskim i Krośnie, w którym wybudował kaplicę Matki Bożej. Na przełomie lat 50. i 60. został rektorem kościoła w Tenczynie, gdzie planował zbudowanie świątyni. Udało się ją postawić jedynie do wysokości stropu, ponieważ władze komunistyczne wstrzymały pracę na siedem lat. Od 1979 r. pracował w parafii św. Antoniego w Nowej Soli, przez blisko 30 lat odprawiał tam msze, spowiadał, rozmawiał i odwiedzał parafian. Otrzymał Krzyż Armii Krajowej i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla niepodległości i za działalność duszpasterską. Medard Parysz zmarł 20 czerwca 2013 r. w Nowej Soli, gdzie został pochowany jako honorowy obywatel i duchowny. Zuzanna Kłys Bibliografia
- Biogramy powstańcze, Medard Parysz, https://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/ojciec-medard-parysz,1574.html [dostęp: 31.08.2021].
- Biogramy powstańcze, Stanisław Parysz, https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/stanislaw-parysz,33336.html [dostęp: 31.08.2021].
- Gruber E., 60 lat w służbie Bogu, „Tygodnik Krąg”, nr 18 (373), 30.04.1999 r.
- Zasada S., Duch ’44. Siła ponad słabością. Duchowi przywódcy powstania warszawskiego, Warszawa 2018, s. 103–116.
