Ojciec Antoni Wisz CSMA urodził się 7 czerwca 1913 roku w Krasnem koło Rzeszowa, jako syn Jana i Małgorzaty z d. Kołodziej. Wykształcenie średnie zdobył w gimnazjach w Pawlikowicach i Wieliczce. Zapewne w tamtym czasie poznał bliżej Zgromadzenie Świętego Michała Archanioła (OO. Michalici), które od 1921 roku prowadziło gimnazjum i nowicjat w Pawlikowicach. Po uzyskaniu w 1934 roku świadectwa dojrzałości w gimnazjum im. Jana Matejki w Wieliczce wstąpił do zgromadzenia i rozpoczął nowicjat, czyli okres przygotowawczy do życia zakonnego. Śluby wieczyste złożył 29 września 1934 roku w Pawlikowicach. W latach 1935–1939 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu. Święcenia kapłańskie otrzymał 10 września 1939 roku z rąk biskupa Franciszka Bardy. Termin święceń był przyśpieszony z powodu wybuchu wojny.
Lata wojenne spędził jako nauczyciel w szkole zawodowej w Pawlikowicach (1940–1942), prefekt domu zakonnego w Miejscu Piastowym (1941–1942) i Czarnej Strudze k. Warszawy (1942–1944). Podczas pobytu w Strudze pełnił również obowiązki kapelana Armii Krajowej i przyjmował przysięgę od promowanych podchorążych. W czasie powstania warszawskiego został kapelanem Armii Krajowej w II Rejonie „Celków” VII Obwodu „Obroża”, którym dowodził ppor. Karol Sokołowski ps. „Wiktor I”. Duchowny posługiwał w szpitalu polowym i odbierał przysięgi od żołnierzy, a w wyjątkowych okolicznościach przyjmował profesję wieczystą od swoich współbraci zakonnych. Ostatni rok wojny spędził w podwarszawskim Młochowie, gdzie pełnił funkcję przełożonego domu zakonnego.
Po zakończeniu działań wojennych kierował domem zakonnym w Czarnej Strudze. W 1953 roku został ustanowiony kapelanem Sióstr Służebniczek Starowieyskich w miejscowości Pełkinie-Wygarki k. Jarosławia, na terenie ówczesnej diecezji przemyskiej. Posługę wśród zakonnic godził z urzędem proboszcza miejscowej parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Jego zasługą było m.in. rozpropagowanie nabożeństwa do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, której obraz przywieziono w 1957 roku z klasztoru służebniczek w Starej Wsi. W 1959 roku przełożeni powierzyli ks. Wiszowi nauczanie uczniów w Niższym Seminarium Duchownym w Miejscu Piastowym, gdzie pracował przez trzy lata.
Posługa duszpasterska o. Antoniego Wisza nabrała rozpędu w 1962 roku, gdy wyjechał do Warszawy, by objąć funkcję wikariusza w parafii św. Teresy od Dzieciątka Jezus na Tamce. W stołecznej parafii, będącej na etapie odbudowywania kościoła z wojennych zniszczeń, posługiwał tam razem z księżmi Bronisławem Piórkowskim, Janem Boćkowskim i Józefem Winiarskim. W latach 1964–1965 był wikariuszem w Chodakowie k. Sochaczewa, po czym został skierowany do Bydgoszczy jako kapelan Szpitala Wojewódzkiego nr 1. W 1970 roku powrócił do Miejsca Piastowego i pozostawał do decyzji przełożonego domu zakonnego, który zlecał mu różne zadania. Najczęściej było to głoszenie rekolekcji i misji ludowych w parafiach diecezji przemyskiej. Michalita pomagał duszpastersko m.in. w Jasionce, Mrzygłodzie, Czaszynie, Lesku, Tarnawie Górnej, Strachocinie, Rymanowie, Tuligłowach, Tywoni i w wielu innych miejscowościach. Do tego doszły jeszcze serie rekolekcji w różnych częściach Polski oraz comiesięczna pomoc duszpasterska w parafiach Wrocanka i Haczów.
Ostatnie dni życia spędził w szpitalu w Rzeszowie, gdzie zmarł 1 lipca 1995 roku. Jego pogrzeb odbył się 4 lipca 1995 roku pod przewodnictwem biskupa przemyskiego Bolesława Taborskiego. Zmarłego żegnało prawie 100 kapłanów, a także siostry michalitki i świeccy z różnych miejscowości, w których pracował ks. Wisz, co było wymownym znakiem docenienia jego pracowitego życia. Warto dodać, że michalita pozostawił po sobie cenne wspomnienia o swoim współbracie zakonnym Władysławie Błądzińskim, męczenniku wojny światowej w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen (dziś Rogoźnica k. Strzegomia), który został beatyfikowany w gronie 108 męczenników II wojny światowej (13 czerwca 1999).
Izabela Chabracka
BIBLIOGRAFIA
- Generalny Dom Zakonny w Markach, Archiwum Generalne Zgromadzenia Św. Michała Archanioła (AG-CSMA), sygn. 114, spuścizna pod ks. Antonim Wiszu CSMA.
- Majka Roman, Antoni Wisz CSMA (materiały opracowane w maszynopisie na potrzeby projektu Będziesz miłował).
- Myszor Jerzy, Mirek Agata, Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL. Suplement, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 2008, z. 1, ss. 137–176.
- Tempski Jerzy, Nie od razu kościół zbudowano…, „U Świętej Tereski” 2014, nr 16.
