Informacje dostępne o ks. Henryku Kałczyńskim są niestety bardzo skąpe. Urodził się 6 lipca 1897 roku. W czasie wojny polsko–bolszewickiej, będąc jeszcze klerykiem, sprawował służbę sanitarną w szeregach Armii Ochotniczej gen. Józefa Hallera na statkach „Skarbek” i „Krypy”. Wraz z przyjaciółmi, między innymi ks. Stefanem Piotrowskim, brał udział w Bitwie Warszawskiej w 1920 roku. Jak wielu innych kleryków, mógł przystąpić do walki z bronią w ręku, ponieważ nie miał jeszcze święceń kapłańskich. Zdecydował się jednak nieść pomoc rannym jako sanitariusz.
Gdy w 1939 r. wybuchła II wojna światowa, Henryk Kałczyński był już księdzem. Podjął się służby duszpasterskiej w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej 37. Więzienie to było jednym z głównych miejsc przetrzymywania Polaków przez niemieckie władze okupacyjne – przede wszystkim żołnierzy Armii Krajowej i członków ruchu oporu. Więźniowie byli tam przesłuchiwani i torturowani, wielu zostało rozstrzelanych. Duszpasterze więzienia, między innymi ks. Henryk Kałczyński, sprawowali opiekę nad więźniami poprzez udzielanie sakramentu spowiedzi i namaszczenia chorych, odprawianie Mszy Św., i modlitwę. Niektórzy angażowali się także w działalność konspiracyjną.
Wojna okaleczyła ks. Kałczyńskiego zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Stracił on rodziców i dom. Jesienią 1944 r., po upadku powstania warszawskiego, duchowny schronił się i zaangażował w działalność duszpasterską w kaplicy w Pyrach. Wtedy była to niewielka podwarszawska miejscowość, a dziś jest to część dzielnicy Ursynów. Powstała decyzja o budowie kościoła i utworzeniu parafii. Mieszkańcy Pyr zwozili materiały do budowy kościoła z różnych stron zrujnowanej Warszawy. Była to cegła pochodząca m.in. z kościoła Matki Boskiej Częstochowskiej, plebanii kościoła Wszystkich Świętych, zburzonej kamienicy rodziców księdza przy ul. Marszałkowskiej 20, a także ulic Koszykowej, Kruczej, Wilczej, Wspólnej, Grzybowskiej.
Budowę rozpoczęto 9 listopada 1946 roku. W tym samym roku erygowano parafię, a rok później nadano jej wezwanie Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Pomimo że władze komunistyczne, nie podając przyczyny, zakazały dalszej budowy w 1951 r., świątynię wznoszono z wielkim trudem, dzięki zespolonemu wysiłkowi proboszcza i parafian. Budowę neoromańskiego kościoła o charakterze włoskim ukończono w 1958 roku.
Ksiądz Kałczyński był utalentowanym artystą, malarzem i miłośnikiem sztuki. Dlatego też kaplica uzyskała bogaty wystrój rzeźbiarski i malarski. Ksiądz jest autorem jednego z obrazów, który przez szereg lat znajdował się w tle ołtarza. Przekazał on również Muzeum Archidiecezji Warszawskiej cenną brązową rzeźbę pochodzącą z XIX wieku – kandelabr Pierre’a Philippe’a Thomire’a. Już za życia postrzegany był jako mecenas sztuki.
Dziś kościół wybudowany przez księdza jest uznawany za jeden z najpiękniejszych kościołów w archidiecezji warszawskiej. Ksiądz był proboszczem parafii aż do śmierci 2 marca 1977 roku. Został pochowany w krypcie we wnętrzu kościoła. W pierwszą rocznicę jego śmierci umieszczono w świątyni tablicę epitafijną.
Anna Olczak
Biogram powstał w ramach VI edycji projektu.
Więcej informacji znajdziesz:
- Piotrowski Stefan, Jana Płaska, Warszawa 1991.
- Sondaj Alina, Mozaika w prezbiterium naszego kościoła, „Apostoł – Magazyn Parafii Św. Apostołów Piotra i Pawła”, nr. 58, s. 10.
Źródła internetowe:
[dostęp: 23.09.2024 r.]
[dostęp: 23.09.2024 r.]
