Ksiądz Stefan Wyszyński rozpoczął posługę w zakładzie laseckim w 1942 r., a o objęcie przez niego funkcji kapelana zabiegali: matka Elżbieta Róża Czacka – założycielka zakładu oraz x. Władysław Korniłowicz – współtwórca i opiekun duchowy dzieła Lasek. W 1944 r. do x. Stefana Wyszyńskiego zgłosił się x. Jerzy Baszkiewicz, pseud. Radwan II i poprosił go o objęcie funkcji kapelana Grupy „Kampinos” – partyzanckiego zgrupowania Armii Krajowej walczącego w powstaniu warszawskim. Początkowo x. Stefan Wyszyński był przeciwnikiem wybuchu powstania także z powodu obaw, że zryw narodowy w starciu z potężnym przeciwnikiem doprowadzi do kolejnego rozlewu polskiej krwi, lecz gdy otrzymał nominację na kapelana – poddał się bez zastrzeżeń decyzjom dowództwa. W konspiracji funkcjonował pod pseudonimem Radwan III.
Ksiądz Wyszyński był nie tylko tradycyjnym kapelanem, lecz także człowiekiem niezwykle praktycznym. Oprócz pełnienia typowych zadań duszpasterskich i podtrzymywania na duchu rannych żołnierzy, asystował przy operacjach, prał i prasował bandaże, naprawiał mundury, by powracający do zdrowia powstańcy mieli w co się ubrać. W środowisku znany był jako „ksiądz od termometru”, gdyż codziennie przychodził do chorych, którym mierzył temperaturę. Pewnego dnia zgubił termometr i martwił się, że nie będzie mógł pomóc chorym. Na szczęście termometr znalazł się w jego ulubionych kwiatach – nasturcjach.
W pełnej grozy i niebezpieczeństwa rzeczywistości powstańczej przyszły prymas zachowywał spokój i opanowanie, które udzielało się jego duchowym podopiecznym: „W ciągu pracy mojej w Laskach wśród dziatwy ociemniałej podtrzymywałem na duchu strwożonych sytuacją przyfrontowego życia głównie modlitwą do Matki Bożej. Rzecz znamienna – chociaż zakład przechodził przez bardzo ciężkie chwile obstrzału artyleryjskiego, pacyfikacji Kampinosu, nigdy nie byliśmy zmuszeni do odłożenia wieczornego różańca (Cyt. za: S. Wyszyński, Droga życia).
fot. Mt 5,14/E.Gliszczyńska
