EN

AKTUALNOŚCI

przewiń w dół

LISTY MILENIJNE

19 maja 2021

LISTY MILENIJNE

19 maja 2021

O ponadczasowym znaczeniu listów, jakie ponad pół wieku temu biskupi polscy wystosowali do episkopatów świata, rozmawiali uczestnicy debaty zorganizowanej przez Mt 5,14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego oraz Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”. Pretekstem do rozmowy było wydanie książki Listy milenijne Wojciecha Kucharskiego. „Imponującej wielkości publikacja przenosi nas w czas niezwykle ważny w historii Polski i Kościoła, jakim było polskie Millenium Anno Domini 1966”, mówił otwierając debatę Grzegorz Polak, wicedyrektor Mt 5,14.

Listy były orędziem polskiego Kościoła i sposobem pokazania całemu światu, że Polska obchodzi 1000-lecie chrześcijaństwa, mówił dr hab. Wojciech Kucharski, zastępca dyrektora Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” i autor książki. Podkreślał, że inicjatorem całej akcji był prymas Stefan Wyszyński, który wymyślił ją w marcu 1965 roku przyjmując, że listy będą wręczane biskupom podczas Vaticanum II. Zakładał osobisty kontakt i zbudowanie szczególnej relacji pomiędzy biskupami. „Prymas myślał w kategoriach ewangelicznych, jak wtedy, gdy apostołowie wysyłali listy do Kościołów. Tak mogło się dziać wtedy i tak może dziać się dzisiaj” – mówił zastępca dyrektora Ośrodka „Pamięć i Przyszłość”.

Prof. Michał Białkowski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zwracał uwagę na postać kard. Karola Wojtyły, w którego rocznice urodzin zorganizowana została debata. „Listy wpisują się w filozofię, która tak bardzo identyfikowana jest dzisiaj z Janem Pawłem II. Wpisują się w narrację, za którą stoi myślenie o budowaniu cywilizacji miłości, a przeciwdziałaniu cywilizacji śmierci, konfliktu, nienawiści i waśni” – mówił prof. Białkowski. „Z perspektywy historiozoficznej, listy służyły idei pojednania i odbudowania zburzonych mostów pomiędzy narodami, które są skazane na współbyt i sąsiedztwo w Europie. W tym wymiarze piękna i odważna inicjatywa listów milenijnych była zagrożeniem dla władz komunistycznych. Kościół pokazał inne możliwości budowania relacji w oparciu o Ewangelię, czego nie mogła dać filozofia marksistowska”, tłumaczył naukowiec w kontekście listu biskupów polskich do niemieckich.

Z kolei dr hab. Paweł Skibiński podkreślał globalną wizję polskich biskupów i znaczący rozmach terytorialny skreślonych listów: „Gwałtowne wyjście poza kontynent europejski pokazuje myślenie w kategoriach Kościoła powszechnego w dosłownym tego słowa znaczeniu”, mówił wicedyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.

Debatę prowadził Grzegorz Polak, publicysta i pisarz, zastępca dyrektora Mt 5,14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. Na jej zakończenie podziękował uczestnikom debaty wyrażając jednocześnie żal, że ta „gigantyczna akcja dyplomacji publicznej autorstwa Episkopatu Polski”, jaką było wysłanie przez polskich biskupów listów milenijnych, nie została od tamtej pory powtórzona, także w 1050. rocznicę Chrztu Polski: „Jak sobie pomyślę, że ci nasi biskupi 50 lat wcześniej taką akcję przedsięwzięli…”.

Całą debatę można obejrzeć na muzealnym kanale YouTube:

Książka Listy Milenijne Wojciecha Kucharskiego przedstawia wyniki szeroko zakrojonych badań obejmujących kwerendy w ponad 30 krajach świata, krytyczne opracowanie i tłumaczenie na język polski wszystkich zaproszeń na obchody Millenium Chrztu Polski, wystosowanych przez polskich biskupów podczas Soboru Watykańskiego II, do 65 episkopatów całego świata, papieża i innych chrześcijańskich hierarchów. Autor zidentyfikował 16 listów skierowanych do indywidualnych adresatów (w tym m.in. do papieża Pawła VI oraz biskupów Anglii, Austrii, Belgii, Francji, Irlandii, Kanady, Hiszpanii, Niemiec, Libanu, Szkocji, Szwajcarii, Stanów Zjednoczonych i Włoch) oraz ich szablony w językach angielskim, francuskim, hiszpańskim i polskim, które wysłano do pozostałych odbiorców.

Wśród listów znalazło się też słynne Orędzie biskupów polskich do ich niemieckich braci w chrystusowym urzędzie pasterskim. Dzięki porównaniu jego przesłania z pozostałymi listami można znacznie lepiej zrozumieć jego przełomowy charakter i znaczenie w szeroko pojmowanym procesie pojednania europejskiego. Wojciech Kucharski ustala kim byli autorzy listów i analizuje ich treść oraz sposób w jaki odbierano nadesłane dokumenty w krajach, do których zostały skierowane; nakreśla szerszy kontekst jednego z największych w historii Polski przedsięwzięć dyplomacji publicznej, co pozwala spojrzeć szerzej na idee przyświecające obchodom milenijnym i ich uniwersalny charakter.